Tìm hiểu về các loại trà ướp hoa truyền thống của Việt Nam
1. Trà ướp hoa nhài
Trong các loại trà ướp với hoa tự nhiên thì trà nhài là một loại phổ biến nhất, không chỉ ở Việt Nam mà còn phổ biến ở rất nhiều quốc gia có nền văn hóa trà lâu đời khác nhưng cách ướp trà nhài của nước ta cũng có nhiều điểm khác biệt. Điểm khác biệt này đến từ cách uống trà và loại trà mà thị trường trong nước chúng ta đang được tiêu thụ lớn nhất là trà xanh hay lục trà hoặc là trà sao suốt không lên men. Vì thế nên hầu hết các loại trà ướp hương của chúng ta đều được sử dụng nguyên liệu chính là trà xanh.
Do dùng trà xanh để ướp hoa nên thành phẩm của trà nhài việt nam có vị chát nhẹ đặc trưng của trà xanh xen lẫn hương thơm nhẹ nhàng của hoa nhài. Ở các quốc gia khác nguyên liệu ướp trà nhài thường chủ yếu là các loại trà đã lên men theo nhiều mức độ có thể là trà ô long, nguyên liệu trà shan đã lên men nhẹ …
2. Trà ướp hoa sen
Trà sen nói chung hay trà sen Tây Hồ nói riêng là một sản phẩm trà truyền thống gần như chỉ có tại Việt Nam.
Cụ thể hơn về trà sen của Việt Nam thì nguyên liệu chính hiện giờ được đa số người dùng yêu thích vẫn là trà xanh có thể là trà xanh thái nguyên hoặc trà xanh cổ thụ hay trà shan của các vùng núi phía Bắc. Về xa xưa hơn thì nguyên liệu dùng ướp trà sen thường là trà shan đóng bánh để lâu năm cho hoai, lên men tự nhiên trong thời gian dài. Nhưng do loại trà này có nước đỏ, tuy hương sen rất thơm, vị trà khác biệt với gu uống trà xanh có vị chát nhẹ thông thường nên lâu dần loại trà này đã gần như bị mai một do thị hiếu người tiêu dùng.
Ngoài ra có một sản phẩm mới nhưng không mới là trà ướp trong bông sen còn tươi, sau đó lấy trà ra và uống tươi. Hiện tại do có các công nghệ bảo quản lạnh hiện đại trà sen tươi được lưu trữ trong thời gian rất dài nên ngay cả khi mùa sen đã qua bạn vẫn có thể mua được trà sen tươi trên thị trường. Và yếu tố ảnh hưởng lớn nhất đến sự phổ biến của trà sen ướp tươi là giá thành chỉ từ 30 đến 50.000 VND, rất đại chúng nên ai cũng có thể mua được không như trà sen khô có thời điểm được bán tới 100$ 100g trà.
3. Trà ướp hoa ngâu
Cũng như hoa nhài, hoa ngâu là một loại hoa được trồng rất phổ biến trong vườn nhà của các gia đình Việt Nam. hoa ngâu cũng là loại cây chịu được nắng nên cây ngâu thường được trồng làm cảnh, trồng tạo cảnh quan ở công viên, đường đi.
Hoa ngâu khi chín có màu vàng nhạt bé như trứng cá nở từng chùm cho hương thơm dịu nhẹ. Ngoài công dụng cho việc ướp trà thì hoa ngâu phơi khô cũng là loại thuốc quý rất tốt cho các bệnh về tim mạch và cao huyết áp.
Trà ướp hoa ngâu gần như chỉ phổ biến tại Việt Nam và không thấy tại các quốc gia khác. Trà ngâu cho hương thơm dịu khi kết hợp với trà đem lại cảm giác thư thái khi dùng. Trà hoa ngâu rất tốt cho việc giảm mỡ máu và cao huyết áp nên khi kết hợp lại thành một loại trà vừa có tính chất thưởng thức vừa có dược tính tốt cho sức khỏe .
Hiện nay trên thị trường trà ướp hoa ngâu khá khó kiếm do nguồn cung cấp hoa không có và hoa ngâu không được trồng đại trà như nhài và sen.
4. Trà ướp hoa bưởi
Cây bưởi là loại cây rất phổ biến và vùng trồng bưởi nổi tiếng nhất là vùng bưởi Diễn ở ngoại ô thủ đô Hà Nội. Ngoài việc trồng lấy quả thì hoa bưởi được sử dụng ướp vào rất nhiều các món ăn truyền thống ở đất Hà thành, ví dụ như mía ướp hoa bưởi, các loại chè có hương của hoa bưởi, bột sắn dây ướp hoa bưởi và trà mạn ướp hoa bưởi.
Hoa bưởi cho một hương thơm nồng nàn quyến rũ một thứ hương thơm đặc trưng của mùa xuân. Hiện tại, trà ướp hoa bưởi theo phương pháp cổ truyềntại Hà Nội khá khó kiếm do rất ít nơi làm, và vườn bưởi thường giữ hoa để lấy quả nên ít khi có hoa bưởi bán số lượng lớn để ướp trà.
Hoa bưởi tốt nhất dùng để ướp trà là hoa bưởi diễn cánh nhỏ nhưng thơm dịu, hoa có thể ướp với trà cổ thụ hoặc trà Tân Cương đều cho hương rất tốt.
5. Trà ướp hoa mộc
Trong các loại trà ướp hoa tự nhiên thì trà ướp hoa mộc là loại trà đắt đỏ chỉ đứng thứ 2 sau trà sen, vì hoa mộc là loại cây khá hiếm giá cây giống to khá cao, hoa nhỏ nên cần lượn hoa nhiều để ướp trà hơn các loại hoa khác.Một cây hoa mộc có gốc đơn to bằng bắp đùi người lớn có thể có giá lên đến vài chục triệu đồng. Ngoài ra, hoa mộc có hương thơm nhẹ nên dùng để ướp hương vào trà cũng khá khó khăn, ít nơi có thể làm được.
Loại trà dùng để ướp với hoa mộc cũng khá kén chọn cũng bởi vì hoa mộc có mùi hương nhẹ rất đặc biệt nên nếu trà dùng ướp hương có mùi thơm nồng mạnh sẽ làm át đi hương của hoa mộc. Một mẻ trà ướp hoa mộc đạt khi uống phải có hương thơm nhẹ quấn trong khoang miệng mùi thơm gần như mùi hoa quả cứ quấn quýt mãi.
6. Trà ướp hoa sói
Trà ướp hoa sói là loại trà khá phổ biến ở Việt Nam, do đặc điểm khí hậu cần thiết để canh tác hoa sói là phải có bóng râm và độ ẩm cao, cây hoa sói cũng đòi hỏi được tưới nhiều lần trong ngày và thu hoạch từ sáng sớm khi hoa mới chín. Chính vì vậy trồng hoa sói để ướp trà đòi hỏi mực độ đầu tư và chăm sóc nhiều hơn cả trồng nhài.
Nơi trồng hoa sói và ướp trà hoa sói có sản lượng lớn nhất là vùng Bảo Lộc (tỉnh Lâm Đồng). Nơi đây có điều kiện khí hậu mát mẻ và cũng là một vùng canh tác trà lớn của nước ta vì thế nên nghề trồng và ướp hoa sói ở đây rất phát triển.
Tuy nhiên theo nhận định của nhiều người thì trà ướp hoa sói của vùng Bảo Lộc vẫn chưa đạt mức chất lượng cao. Có thể do quy trình làm công nghiệp, trà mộc dùng để ướp chủ yếu hái máy cánh trà khá xấu, giống trà dùng để ướp cũng là giống mới cho màu nước đẹp nhưng lại có vị lạt không bằng trà Tân Cương. Chính vì thể trà ướp hoa sói Bảo Lộc không được ưa chuộng lắm tại miền Bắc do gu uống trà có vị chát và đậm hơn của trà Tân Cương.
Ở miền Bắc nước ta tuy có nhiều giống trà ngon nhưng khí hậu không phù hợp lắm với việc canh tác đại trà hoa sói vì vậy mà hiện nay cũng khá khó kiếm trà ướp hoa sói ở miền Bắc.
7. Trà ướp hoa ngọc lan
Cây ngọc lan là loại cây thân gỗ lớn cho hoa khá sai thường được trồng làm cảnh và tạo bóng mát trong sân vườn. Hoa ngọc lan thường nở vào mùa hè và có mùi thơm dịu nhẹ. Tuy nhiên cũng không có nhiều người ướp trà với hoa ngọc lan thậm chí có nhiều người còn không biết đến loại trà này và không nghĩ rằng hoa ngọc lan có thể ướp trà.
Hiện nay trên thị trường gần như không có nơi nào bán trà ướp với hoa ngọc lan, vì thể nếu bạn muốn thưởng thức thì phải tự ướp để dùng, cũng khá tiện là hoa ngọc lan cũng không quá khó kiếm ở miền Bắc.